Friday, June 6, 2008

Yekem Beyaninamey Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan


Yekem Beyaninamey Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan

Em bellgeyey lêreda deybînin. "yekem" beyaninamey Komelley Domkiratî Kurdistan
[Hizbi Dèmokirat Kurdistan] e ke be destxet nûsrawetewe u Farsî u Kurdiyekey be tenîşt yekewe billaw kirawetewe. Le bin ew deqe da îmzay 39 kes debîndrê, bellam deqêkî çapkirawî ew beyaninameyeş be desteweye, (birwane, [çapkirawewey] Rojnamey Kurdistan Mehabad 1324-1325 Hetawî (1946), amade kirdinî Refîq sale, Sidîq sale, pirojey hawbeşî Aras – Binkey Jîn , silêmanî 2007) ke le binewey beseriyekewe nêwî 72 kes hatùwe u têyda helley zor zeq debîndrê u bê emla ewla ew kesey pîtçnî kirdùwe bo çap ne kurd bùwe u ne kurdî zanîwe, helley wekû nûsînî 'Qadr' be 'Qedîr', ' Mengur' yan ' Mingùr' be 'Manqur' u zor şitî dîke. Egerçî amadekaran têkoşawin bo saxkirdinewe u amaje kirdin bew helle zeqane, bellam dîsan be tewawî wurd nebûnetewe u bew şêweyey ‌ ew beyannameyeyan le paşkoy kare benirxekeyanda billaw kirduwetewe, dîsan kemukûrî pêwe diyare. Bo wêne dekira yek be yek şî bikirêtewe ‌ her nawey ke hatùwe ser be çi 'eşîret u tayfeyeke u gelo ewey le merr pîşeyan be duway nêwekanda nûsrawe duruste yan na ? bo wêne kê le Mukiryan u Sabllax bîstùyetî mîrza Mistefay Sulltanyan 'muhndisi felahet' bûbê ? ew rawêjkarey pirsyan pê kirdùwe gwèy beme nebzûtùwe u ewanîş neyankirdùwe, rû lew hemû Kurde terebmwey dîke binên ke le Silêmanî u Başûrî Kurdistan dejîn. lew pêwendiye da îstgirtin le ser çend pinktêk girînge:
1.Ew beyannameye tarîxî pêwe niye. Bellam be xoşiyewe be pişt bestin be babetêk ke le gowarî Kurdistan,billaw kerewey bîrî Hizbî Dèmokratî Kurdistan " jimare - 1 sallî yekem , Sermawezî 1324 / 6 Dèsambrî 1945" le merr kongirey yekemî Hîzbî Dêmokrat billaw bùwetewe, tarîxî derçûnî em beyannameye be tewawî sax debêtewe: gowarî Kurdistan denûsê : " le duway ewe le hewelî mangî Xezellwer , ( Aban) î - 1324 Hizbî Dèmokratî Kurdistan le Mehabad dandra u beyannamey xoy billaw kirdewe le rojî 2-8-1324 da hewel kungirey xoy ke tîkel bù le seran u nwèneranî Kurdan be tirtîbî jèrù......."

Ke wabê cuwan derdekewê ke em beyannameye le rojî 1-8-1324 î Hetawî wate 24 -10- 1945 derkewtuwe.
2.Le hîç kwèy beya‌nnameke da be rûnî nehatùwe ke ew 72 kesey ke îmzayan kirdùwe damezrênerî "Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan"bin,ewe şitêke çawî wurdbîn u mûqelêş nakirê neybînê. Lêreda, deqî destxetî ew beyanname debînin ke be sipasewe skankirawekeyman le layen 'Elî Kerîmî yewe be dest geyştùwe.

Nêwekan bem corey min birdûmnewe ser yek u be rênûsî Kurdî Nêwerast

1.Qazî Mihemedî Xizrî [ Qazî Mihemedî şinoye], 2. Mela Seyd 'Ebdulla
[ mamostay ayînî], 3. Mela Husênî Emîrî [mamostay ayînî], 4. Heme Resûlî Zekewî [le serdemî komar da hîsabidar u tehwîldarî îdarey darayî Bokan bùwe u duwatir be pêy emrî serokî idarey darayî Kurdistan , Ehmedî 'Ilmî be tawanî gendelî!! îdarî le ser kar labirdrawe. Kurdistan, jimare 85, 21-î Xermananî 1325],
5.Nûrî Begî Begzade ['Ebbasî Nejad] , 6.Marfaxa. 7. Emer Xanî şerîfî
[ serokî konfêdrasyonî şikak u meznî tayfey Kardar u duwatir yek le çuwar‌ jeneralî
hukûmetî Kurdistan.le bin " metinî peymanî yeketî u birayetî hikumetî milî Kurdistan u Azerbaycan" da nêwey wek '''uzwî Komîtey Merkzî Hizbi Dèmukirati Kurdistan u reys 'îlî şikak" bas kirawe] 8. şêx 'Bidulqadir le 'eşîretî zîlan , duwatir berpirsî hîzb bùwe le Kela Makê [mako], 9. Emer Xanî Celalî, 10.Kerîm axay Kerîmî le tayfey dêbokirî u xawenmulkî dèy Qum Qela le nizîk Mehabad.bapîrî Ce'ferî Kerîmî yek le endamanî paye berzî hukûmetî Kurdistan, 11.Biraymaxay Mengur,[edhem] meznî tayfey zêrnê [ kurî Bapîraxay Mengur ], 12.Reşîd Begî Cehangîrî serokî 'eşîretî Herkî le bin "mrtinî peymanî yeketî u birayetî hikumetî milî Kurdistan u Azerbaycan" da wekû ' uzwî Komîtey Merkzî Hizbi Dèmukirati Kurdistan' nêwî hatùwe, 13. kak 'Elî Mengur serokî tayfe , 14. Hesen Henare [ Henare tayfeyeke ser be konfêdrasyonî 'eşîretî şikak], 15. Ce'ferî Henare [her weha] , 16. Mame Xenî Xusrewî serokî şardarî Mehabad le serdemî komarî Kurdistan da [hatinî "reys şehrdari" be duwî nêwî xenî xusrewî da zor serncrakêşe, bilêyî ew pêş zemanî destelatî J.K , Hîzbî Dêmokrat u Komarîş her serokî şardarî bûbê ? ], 17.'Ebbas axay Fenek ,18. 'Ezîzî sedîqî,wurde malîk u duwatir le efseranî ordùymîllî Kurdistan.19. Heme Husên Xanî Seyfî Qazî,20.'Ebdulqadrî Ce'ferî [ bilêyî mebest le seyd Qadrî Ce'ferî kurî seyd Camî bê ?!], 21.Yosfî şerîfî le nizîkanî Emer Xanî şerîfî,22.Qadrî şerîfî her weha, 23.Necîbî şerîfî , 24.Hesenî Celalî , le 'eşîretî Celalî, 25. Minafî Kerîmî duwatir karbedestî payeberzî Hîzb u komarî Kurdistan,26. Biraymî Ibirahîmiyan xelkî Mehabad. 27.Kak Hemzey Mengur, 28.Ka Xidrî Gulawiyaxay [Mameş]??. 29. Kak Hemzey Celdiyanê [ Mameş], 30.Kak 'Ebdulla.31. Qasmaxay êlxanîzade [ endamî destey nwênerayetî Kurd le seferî Bako da , sêptambirî 1945],32.Mamendî Qadrî, 33.Marfî Qadrî, 34, Hesenî Me'rûfî, le berey Marfaxay tayfey Dêbokirî [ Hesen axay Kosekerêzê], 35.Hemedemînaxay Bayezîdî,36. Gulawiyaxay Bayezîdî, -37. Pîrotî Emîr 'Eşayrî [Mameş], 38 .Qadrî Mamendpûr, 39. Selîmî Emîr 'Eşayrî [Mameş],40.'Ebdulla 'Ezîzî , 41. Mûsa Xanî Zerza, 42. Qerenyaxay Zerza 43.Mihemedî Emîn 'Eşayrî [ Pîran], 44.Kakemzey 'Ezîzî , 45. Marfî Berzincî [ şêx Marfî Berzincî serokî îdarey Amar le şarî şino le serdemî hukûmetî Lurdistan da], 46.Rehîmî Husênî [ bilêyî mebest le seyd Rehîmî Husênî nebê ke duwatir le zemanî rêjîmî Hemereza şa da maweyek şardarî Mehabad bû?],47.Seyd 'Eli Hesenpùr [Bawki Profsor Emiri Hesenpùr.48. Haci Mistefay Dawidi ,yek le karbedestani payeperzi hukùmeti Kurdistan49.Ehmedî Welîzade,tacrî sabillaxî,50.Se'îdî Salhyan, 51. Sedîqî Heyderî, endamî J.K. u endamî Komîtey Nawendî Hîzbî Dêmokratî Kurdistan u le karbedestanî payeberzî komarî Kurdistan, 52. Hamîdî Bilûryan, 53.Qasimi Wetemishi, le Rojnamey Kurdistan da nùsini heye; Haci Qasimi Wetzemishi duwate 54. Mirza Xelili Xusrewi ,berpirsî îdarey karî kurdistan le serdemî komar da, 55.Mam Ehmedî Ilahî [ ehmedî hacî elay], endamî J.K,le karbedestanî payeberzî Komarî Kurdistan,56.Haşmî Yosfî, le karbedestanî komarî Kurdistan,57.hamîdî hemîdî?, 58. Simaylî şerîfî ?, 59.Mîrza Qadirî Kerîmî, tacrî sabillaxî, 60.Mîrza 'Elî Rîhanî, endamî J.K. , nwêner bo pêwendî dîplomatîk le serdemî Komar da,61. Xidrî Seyd Nîzamî [ seyd pîre] endamî J.K. serokî şarewanî [polîs] le serdemî Komar da
,62. Hemedemînî şerefî [ mayur şerefî serokî îdarey texşayî Wezaretî Hêzî Kurdistan le serdemî Komar da,63. Hacî 'Elî Debaxî, 64. Seyd Mihemedî Hemîdî, mudîr u serdebîrî rojname u gozarî Kurdistan,65.Mihemedî Yahû, yek le damezrêneranî Komeley Jiyanî Kurd [J.K.] u le karbedestanî payeberzî komarî Kurdistan, 66.Sulltanî Wetemîşî [ yek lew xwêndkaraney ke le serdemî komar da bo xwêndin nardrane Bako, [duktur Sulltanî Wetemîşî dwatir], 67.‌‌Hacî Seyd Rehîm ?, 68. Seyd Mihemedî Tehazade [dewafiroş] ,69.Mîrza Mistefay sulltaniyan nwênerî hukûmetî Kurdistan bo wutûêj le gell hukûmetî Taran u le rawêjkaranî Qazî Mihemed.70.Rehîmî Leşkirî, le karbedestanî hukûmetî Kurdistan, 71. Mîrza Hemedemînî Mu'înî serokî şîrketî Tereqî u le karbedestanî hukûmetî Kurdistan,72.Hacî Rehmanî şêrbegî

Monday, June 2, 2008

Wêneyeki Bekomelî Endamani J.K.



Wêbewanî malperî "Gzîng" be sipasewe nusxeyekî rûntirî le wêney bekomelî endamanî J.K. bo narduyîn wa ewe lêreda be sipasewe bilawî dekeynewe.Katî xoy berêziyan le Gowarî "Gzîng" da hewlî dabû, hêndêk le kesanî nêw wêneke wekû le xuwarewe da debînin binasênê. Zorbey ewaney lêre da nêwyan diyarî kirawe le helsûrrawanî begurrî serdemî komarî Kurdistan bûn. Tikaye her zaniyariyekî ziyatirtan sebaret bem wêneye dest dekewê bomanî binêrn .



Mihemedî şapesindî [M.ş.Azer]



Mihemedî şapesindî [M.ş.Azer]

Yekîêkî dîke le damezrêneranî Komelley Jiyanî Kurd,Mihemedî şapesindî ye.Em wênaney lêre da deybînin î sereweyan wêney tafî be saldaçûnî şapesndî u ewî dîkeyan î ew rojaneye ke le gel 'Ebdulrehmanî Zebîhî le Tewrêz xerîkî karî çapkirdinî govarî "Nîştman" bûn.Le çawpêkewtinêkda ke Kakişar Oramar le 1-î Nîsanî salî 2005 le Silêmanî le gel şapesindî kirdùwe u deqî nûsrawî le malperî Gzîng da bilaw kirawetewe,şapesndî delê be rêgey Zebîhî da bùwe be endamî Komelle u her ew hanî dawe fèrî karî pît çinîn u çap bibê.Le serdemî komarî Kurdistan şapesindî le "çapxaney Kurdistan" da karî kirdùwe u tenanet le jêr çawedêrî wîda çend jimare le bilawkiraweyek be nêwî ... derkewtuwe.
Ew serçawaney sebaret be mêjùy ew serubendeyan nûsîwe u êsta le ber destî mindan [Eagleton, Muderesî, Semedî, Newşîrwan Mistefa,Hejar],cige le Semedî (diyare be palpiştî )bîreweriyekanî Muderesî), u Hejar nebê ,şapesndî wekû endamî damezrênerî J.K. nanasênin
Le çawpêkewtin le gel Kakişar Oramarîş da, şapesndî bo xoy nalê ke yek le endamanî damezrêner bùwe.
Wek le çawpêkewtinekeda delê, şapesindî bîreweriyekanî xoy nûsîwe, u èsta billaw kirawetewe .
Mihemedî şapesindî le salî 1920î zayînî le dayik bùwe u le rojî 15 -02-2006 le şarî Silêmanî malawayî le jiyan kirdùwe u her lewêş nêjrawe.

Têbînî : wêney dû qolî şapesindî u zebîhî be sipasewe le kitêbî 'Elî Kerîmî "Jiyan u Beserhatî Zebîhî" u wêney serdemî besaldaçûnî şapesindî be sipasewe le
Kakşar Oramar u malperî Gzîng wergîrawe.em wêneye le1-î Nîsanî salî 2005 le layen hawkarî fennî Oramar le malî şapesindî le silîmanî helgîrawe.

Sunday, June 1, 2008

Serpolî 2 Mihemedî Nanewazade,Yek Le Endamanî Damezrênerî J.K., Le Efseranî Paye Bezrî Wezaretî Hêzî Komarî Kurdistan



Serpolî 2 Mihemedî Nanewazade,yek le endamanî damezrênerî J.K., le efseranî payebezrî Wezaretî Hêzî komarî Kurdistan; yek le çalakanî "Hîzbî Azadî Kurdistan " u le endamanî damezrênerî komeley J.K. u be pêy wutey mela Qadrî Muderesî le komelle da " fermandey hêz buwe,bosazdanî hêzî pêşmergey komar be gurr tîkoşawe u le rojnamey Kurdistan da agadariyekanî wekû fermandey Hèzî dèmokiratî kurdistan" (jimare 8, 8-î Rêbendanî 1324-î Hetawî) , " fermandey Hêzî Merkezî Dêmokiratî Kurdistan ( jimare 23, 15-î Reşemey 1324 Hetawî) bilaw kirawenetewe. Be xoşiyewe fermanêkî Nanewazade be îmzay xoy bedesteweye ke piley dawe be pêşmergeyek u " le teref Wezîr[î] Hêz[î] Wezaretî Hêzî Cemhûriyetî Kurdistan"ewe imzay kirduwe, ke duwatir le "Wêne" da bilawî dekeynewe.Renge kûjranî Mihemedî Nanewazade le kotayiyekanî mangî 6-î jiyanî komar da xesarî here gewre bûbê bo berêweberayetî Kurd.Seyd Mihemedî Hemîdî "mudîr u serdebîrî rojname u gowarî Kurdistan"[Kurdistan, jimare 69,Yekşemmu 30 Pùşper 1325 = 21-î Juwîiyey 1946î Zayînî] awa basî ew rûdawe deka: " Serpolî 2 Mihmdî Nanewazade şihîdî règay nîştman ... çilonetî şehîd bûnî merhùmî Nanewazade; le hududî mangèk debû le layn Wezaretî Hèzî Kurdistanewe karî drabùye ke le Seqiz bimènètewe ke le heml u neqlî xwardemenîda bu ew serbazaney ke le Bane u Serdeşt dadenîşn le layen Hèzî Kurdistanewe mihasre kirawin u neyan dehîşt le leşkirî Seqizewe xuwardemeniyan pî biga çawedîrî bika.Rojî Dûşemmo 25.04.24 be axay Hamîdî Mazûçî reîsî Dijbanî Nawendî Mihabad ke ewîş le Seqiz debè destùr deda ke degel jimarèk maşèn ke helgirî xuwardemenî bo serbazan bûn bo Bane u Serdeşt biçèt u her ew roje boxoşî be firroke bo ew melbendane deruwa u ew şewe deçète Serdeşt u beyanî rojî 3 şemmo 25.04.25 degerètewe Bane u firroke lewèdenîşè u lewè dîsan axay Mazûçî debînè u destùrî dedatè ke maşène xuwardemeniyekan bigeynète Serdeşt u zor dest u demî yek dîke maç deken wekî de dilî hawèjrabè ke çend demèkî dîke jiyanî pirr iftixarî duwayî dèt xuda hafiziyeki yekî germ le axay Hamidî Mazuçî deka u satî 21 be firroke bo lay Seqiz helldefrè daxî giranim paş çend demèk firroke ke le nizîk Kelî Xan le şîwèk da le nizîk dî î Sunc ke le dèhatî Baneye firroke ke çend sermequlat deda u awirî tè ber debè firrokeçiyeke be çetirî necat xoy berdedatewe u çunku çetirekey nîwe awale buwe serî şikawe u sedî newed le merg nizîke bellam Nanewazade mawey nebù be çetir xoy necat da u degel firrokeke berbùtewe u her dûk pèkewe sûtawin le duway çend demèk qeziye be axay Hamidî Mazuçî xeber dedrè ewîş dète cîgay beserhat u ew serkirdeye ke se'atèk lewey pèş dest u demî yektiriyan maç dekird debînè ke awirî nîştman perstî le diliyewe bilèsey sendùwe u xoyî u firrokekey sùtandùwe xèra be dare meyt leşî ew şehîde heldegirin u dey bene şarî Bane lewè dey şon u le kifniyewe depîçin u de sindùqî denèn u dey hènin bo Seqiz u lewèş ra be maşènèkî di le Seqiz be muşay'tî yek nefer serwan u dù nefer girweban be Miyanduwaw da bo Mihabadî berrè deken cenaze se'atî 7-î nîwero rojî 25.04.26 le katèkda le hudùdî dehzar kes le tebeqatî cwè cwè be pèşwazewe çûbûn u be taybetî wezîrî Hèz u jimarèkî zor le xelkî şarî u serkirdan çend kîlomitir be maşèn çûbûne pèşwaz geyşte Mihabad u be ahtiramatî nizamî be xiyabanî Qazî u Wefayi da herektî pèdra u le qebristanî Mela Camî be xak espèr dira..."
Le ew belgenamaney da wa biray koçkirdû Mehmûdî Mela 'êzet le merr " Dewletî Cimhûrî Kurdistan" bilawî kirdûnetewe, çilonayetî "berbûnewe"î ew firrokeyey Nanewazadey têdabùwe be dirêjî bas kirawe.
Têbînî ـ em wêneye, le rùy wêneyekî be komelî efseranî komarî kurdistan ke le zor serçawe da çap kirawe, sazdrawetewe

Mihemedî Yahû le Endamanî Damezrênerî J.K. u Yek Le Karbedestanî Komar

Mihemedî Yahû le endamanî damezrênerî J.K. u yek le karbedestanî komar bù. Be pêy qisey mela Qadrî Muderesî Yahû le Komele da munşî buwe u Eagleton le kitêbekeyda "Komarî Kurdî Salî 1946" be pişt bestin be qisey zaniyarîderekanî denûsê: " Mihemedî Yahû le gel Zebîhî u Hejar le endame here karîgerekanî Komele bûn.Yahû le serdemî komarî Kurdistanda yek le karbedestan buwe u le jimarey 52-î Kurdistan da [11-î Cozerdanî 1325= 2-î Juwenî 1946] nûsraweyekî heye be nêwî "Mihabadî Ewro , ke nimûneyekî cuwane bo ew şêwaze pexşan nûsîney ‌ lew serubendî da baw buwe.Mihemedî Yahû le 1365.04.22 le şarî Taran malawayî le jiyan kirduwe. Dawa le xwênerewan dekeyn her agadariyekî ziyatiryan sebaret be jiyan u beserhatî Mihemedî Yahû le duway rûxanî komar dest dekewê, boman binêrn.

Têbînî : em wêneye le rùy wêneyekî be komelî karbedestanî komar ke le zor serçawe da çap kirawe sazdrawetewe.Zaniyarî le mer rêkewtî wefatî Mihemedî Yahû le kitêbî Seyd Mihemedî Semedî:"Nègahî be ..." wergîrawe

Endamêkî Dîke Le Damezrêneranî J.K ,Qasmî Qadrî Qazî


Qasmî Qadrî Qazî yek le damezrêneranî J.K.nizîkey şeş hewt mang ber le rageyandinî ,komar le katî raperandinî erkêkî siyasî le nizîk Wurmê le gel 'Ebdulrehmanî Zebîhî u Dilşadî Resûlî le layen memûranî êraniyewe qolbest dekirên u deyanben bo Taran u lewê nizîkey 8 mang de bend da debin.Zor lew serçawaney basî ew rûdaweyan kirduwe,le basî rêkewtî gîranî ewanda helleyan kirduwe, emin le jimareyekî govarî "Gzîng" da ke le Swêd derdeçû be palpiştî rojnamey Kurdistan u serçawey dîke rêkewtî rasteqîney ew rûdawem sax kirduwetewe .Le çapemeniyekanî serdemî komar da basêkî ewto lemer çalakî Qasmî Qadrî Qazî nabînîn.Dawa le xwênerewanî ew dêrrane dekem, her agadariyekiyan sebaret be çalakî siyasî u jiyanî wî dest dekewê bo "Wêney Komarî Kurdistan"î binêrn.
Têbînîـî: em wêneye be sipasewe le kitêbî " Tarîxçèyè Xanwadèyè Qazî dr Wèlaytè Mukrî" le nûsînî Xelîlî Fetahî Qazî, çapî Tewrêz 1378-î Hetawî wergîrawe