Yaî Xecîcî Mecdî amojgarî medresey Perwaney Kiçan u hawserî Sedîqî Heyderî wezîrî întîşarat u tebilîxatî Komarî Kurdistan
Têbînî:em wêneye î salanî duway helweşanî komare u bespasewe le layen kak Salhî Heyderî Farûqî yewe bo Wêney Komarî Kurdistan nardrawe.
Xecîcî Mecdî yek lew jine têkoşerane bû ke le rojî rageyandinî komarî kurdistan le meydanî çuwarçiray Mehabad wutariyan pêşkêş kird.Ew ser be binemaleyekî zanay şarî Mehabad u amojgarî medresey Perwaney Kiçan u yekêk le helsûrawanî hîzbî yayan bû.Bawkî mela Husênî Mecdî piyawî ayînî u le komarî kurdistan da wezîrî dad bû, biray, Mihemedî Mecdî,endamî J.K u nûserêkî çalakî "Nîştman" u çapemeniyekanî serdemay komar bû.Hawserî wefadarî Sedîqî Heyderî le damezrêneranî Komeley Jiyanî Kurd u endamî damezrêner u heyetî nawendî Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan u le kabîney hukûmetî kurdistan da berpirsî întîşarat u tebilîxat bû.
rojnamey Kurdistan jimarey 13, dûşemo 22-î Rêbendanî 1324 [hetawî] / 11-î fêwriyey 1946î zayînî
" Mawey cêjnî serbexoyî u îstîqlalî kurdistan ya direwşînî estêrey xoşbextî kurdan"
beyanatî yaî Xecîcey Mecdî amojgarî medresey Perwane ( kiçan) î Mehabad
Be îcazey cenabî Qazî beyanatî naqîsî xom be huzûrî birayanî xoşewîst 'eriz dekem:
ey xuşkanî xoşewîst, ey birayanî 'ezîz, lem roje xoş u pîroze da emin ke yek kiçe kurdim ke azadî mîlletî xom be çawî xom dî! her çende ke zemanêk bû demdît ke lawanî kurd şew u nîweşewan ya dem bîst le şaxan u le xaran meşxûlî fe'aliyet bûn u xuday tebarek we te'ala muwefeqî kirdin u dilî neşkandin. Elan ey xuşke xoşewîstekan ba êmeş çaw le bira xoşewîstekanman bikeyn,destî îtîhad bo yektir dirêj bikeyn. çun debînim daykî nîştman çawerêy kiçekanî xoyetî ke des be fe'aliyet u xwêndin bikeyn, belkû ta êmeş bigeyne bira xoşewîstekanî xoman le ber ewey dunyaî ewro muhtacî kiç u kure ke be xuşku birayetî dest bideyne destî yek bo rizgarî daykî nîştman.
Emin le teref tewawî kiç u xuşkanî kurdistanî mezin pîrozî ew roje muqedese teqdîmî heyetî dewlet dekem. U le axirî da temena dekem êweş le gel min hemseda bin u bilên: bijî pêşeway berzî kurdistan cenabî Qazî Mihemed! bijî qaremananî kurd!.
rojnamey kurdistan jimarey 20, çuwarşemo 8-î Reşemey 1324 [î hetawî] / 27-î Eêwriyey 1946-î zayînî
Pê pîroze
îdarey rojnamey kurdistan
ême mamostakanî medresey kiçanî Mehabad le ruy 'îşq u 'elaqe be metbû'at rojî çuwarşemo satî 4-î paş nîwero le kangay çapxane dîdenîman kird, waqî'en çawpêkewtinî ew kangay xoşewîst ke 'îdeyek le kuranî tazepêgeyştuy kurd dewêda xerîkî karin u şewqêkî zor bo pêşkewtinî metbû'at nîşan deden bû be mayey çawrûn bûnewey ême u teşwîqî kirdîn ke êmeş ta detuwanîn bo ziyad kirdinî me'lûmat u terbiyetî kuran u kiçanî kurd lewey ziyatir têbikoşîn u yayekanî nêwbirawî jêrewe her yek 50 riyal be kargeranî çapxane pêşkeş deken.
1.Wulîma Seyadyan,2. yay Kubray 'Ezîmî,3.Mahuzer Bilezade.4. Yaî Xedîce Babesûrî,5.Yay Xedîce Mecdî.
Mudîrî Medresey Kiçan Wîlmey Seyadyan
Rojnamey kurdistan jimarey 3,şemo 31-î Xakelêwey 1325 [î hetawî] / 20-î Awrîlî 1946-î zayînî
Konfiransî Suxenranî Yayan
Rojî cum'e 17-î mangî Reşemey 1324 [î hetawî] meclîsî suxenranî yayan u kîjanî Mehabad le xaney ferhengî kurdistan gîra.Le pêşda le layen yay pêşewa meclîs îftîtah kira u beyanatêkî çakî racî' be 'îlm u ferheng u tereqîyatî dewletî îtîhadî cemahîrî şûrewî îrad fermû u çend nefer le kîjan u yayanî muhterem xîtabeyan xwêndewe ke le jêrewe dehêndirête berçaw:
elif: xulasey beyanatî yaî pêşeway kurdistan:
yayan u kîjanî xoşewîst bizanin ke jinan le dewletî îtîhadî cemahîrî şûrewî da pêşreftêkî ser lê surmawyan kirduwe u le zanist u ferheng da kamîlen şan be şanî piyawan deçne pêş.Em rojane debînim ke bawkan u daykan le babet nardinî kur u kiçyan bo medarîs şewqêkî qabîlî teqdîr denwênin.umêdm waye lem koşişe da qedemêkî tundtir helênin ke belkû be yarmetî xuday beriz u tewecweatî dewletî kurdistan le mawêkî kemda piyaw u jinî bê sewad le kurdistan da nemênê...
......
h- xîtabey Xedîcey Heyderî [ Mecdî ]
Ewro ke le sayey tewcweatî reysî cimhûrî u pêşeway berzî kurdistan jinan u xuşkanî ême xerîkin şan be şanî piyawan le rêy serberzî kurdistan qedem helênin,le dunyay ewro da nabê ême wekû jinanî pêşû le karî komelayetî u xeyre kenaregîrî bikeyn.belkû debê 'elawe le xanedarî u terbiyetî mindalanî xoman gelêk le karanî gelî kurd pêk bênîn. le zemanî pêxemberî ekrem da selelahu'eleyhî weselem jinan gelêk karubarî piyawanyan dekird u le meydanî şerê da hazir debûn u piyawanî xoyan yarmetî deda ta be ser dujmin da xalib bin. zor 'eybe bo me ke zeq u zîndû u sahêbî ‘eql u şu'ûr ke le kifnî mirdûwan dabîn u le huqûqî beşer mehrûm bîn,[debê] azadane daxlî îctîma' bîn.Ewro dewletî kurdî nîwe emeyn. eger bêtû emeş her wek caran be tenbelî ray buwêrîn, mîlletî kurd her wek caran le qafley temedun we paş dekewê. humêdewarm lewey bew lawe emeş wek cimhûrî Qirqizîstan u Ozbekistan ke le sayey dewletî şûrewî be gewreyî geyiştûn pêşreftê bikeyn.ewro le sertaserî Rûsiyey gewre da jin u piyaw pêkewe karubarî mîllet u hukûmet pêk dênin. le Emrîka u Rûsiye u memleketekanî dî da jinan qedr u qîmetêkî zoryan heye.Tewawî ew tereqîyatey wan le sayey 'îlm u ferheng u hemkarî piyaw u jinane.umêdewarim le sayey 'îlm u ferheng rewabîtî ferhengî me u şûrewî roj be roj rû be pêşrefit birwa. humêdewarim le sayey tewecuhatî ferheng perweraney Pêşeway Mu'ezem emeş wek ewan bo berzî wulatekeman têkoşîn, mal u giyanî xoman bê derîx weqfî xizmet u dewlet u mîllet bikeyn. 'umrî xoman be xeflet ranebuwêrîn,dest le qise u basî hîç u pûç helgirîn u mindalanî xotan binêrne medresey.
ewro ke ême barêk u weztfeyekî zilamman le ser şaniye ke 'îbarete le terbiyetî mindalanî reşîd u dana؛ ew kareş wextêk pêk dê ke ême boxoman xwêndewar u dana u azad bîn u wekû jinanî cêgayan le nê'metî azadî beşdar bîn. her payedar u berqerar bê hezretî reys cimhûrî kurdistan! payedar bê ew mîllete ke bo becêhênanî destûrî pêşeway mu'ezem amadeye! payedar bê serberzî u se'adetî kurd!
rojnamey kurdistan jimarey 14, çuwarşemo 24-î rêbendanî 1324 [î hetawî] / 13-î Fêwriyey 1946-î zayînî
lem jimareyey rojnamey kurdistan da wutarêk be nêwî " hediyey quran be cenabî pêşewa" be qelemî Qadirî Muderesî çap kirawe le beşêk lew wutareda hatuwe:
" ..... Heyetî merkezî Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan rojî Heynû satî dey beyanî le kangay hîzb hazir bûn .axay Heyderî yek quranî mecîdî e'lay ke le bergî mexmer dabû u şalî turmey be serda kêşrabû degel dû bermal helgirt u le pêş heyetewe u heyetîş be tertîbêkî taybetî le pişt axay Heyderî kewtine rê ta be huzûrî mubarek şerefiyab bûn ,lew kate da axay Heyderî degel îhtiramêkî zor kelamulay 'ezîm u dû bermalekey le ser mêzî pêşewa dana u kutî: " le xuda dexwazme, ew qurane yar u yawerî dinya u qiyametit bê.Pêşewa be nîhayetî te'zîm kelamî 'ezîmî helgirt û u fermuy: Ewro bo netewey kurd le quran 'ezîztir u gewretir niye. ewa quranî 'ezîmim qibûl kird u dû bermalekeşim hediye kird be Hîzb.paşan axay Xenî Xusrewî kutî: qurban eme şitêkman le quran gewretir nebû ke be pêşeway berzî hediye bikeyn u ewa quranman hediye kirdî...."
rojnamey kurdistan jimarey 22, dûşemo 13-î Reşemey 1324[î hetawî] / 4-î Marsî 1946-î zayînî
Mîtîng le Mizgewtî Sûr
" Rojî 29-10-1324 satî 8-î beyanî bû ke le mizgewtî Sûr mîtîngêkî gewre le layen hîzbî dêmokiratewe berpa kira. lew mîtînge da komîtey merkezî hîzbî dêmokirat u Heyetî Reysey Mîllî Kurdistan u tewawî nwêneranî kurdistan u likekanî hîzbî dêmokrat u çend hezar nefer le ehalî be pêy guncayişî mizgewteke le ehalî şîrketyan bû . lem mîtînge da xelkî çawerawanêkî zoryan hebû u muntezîrî cêjnêkî here mezin bûn ke ewîş rojî 2 – 11 – 1324 bû ke le waqî'da em nimayşe sereday ew roje bû. ....
2- axay Sedîqî Heyderî u 'Elî Xusrewî le layen muesîsînî hîzbî dêmokrat u lawanî kurdistan kutyan eme le layen muesîsînî hîzbî dêmokrat u destey lawanî kurdistanewe ke hêşta xwênî xoyan nerjtuwe qewil dedeyn ke hemû hazrîn le rêyî nîştmanda bimrîn..... "
rojnamey kurdistan jimarey 49, şemo 4-î Cozerdanî 1325 [î hetawî] / 23-î Mey 1946-î zayînî
"Agadarî
Be hoy ew nûsrawe be tewawî wezaretxanekanî hukûmetî mîllî kurdistan radegeyendrêt ke lewey duwa her danan u labirdinêk u teşwîq u tewbîxêk u ya her qedem u rêwşwênêkî ke bo pêşkewtinî hukûmetî kurdistan u her pêşhatêkî ke rû bida debê fewrî bo îdarey întîşarat u tebilîxat ( şu'bey stasîonî radyoy ) binêrdrê ta le paş bilawkirdinewe le stasyonda le rojnameş da deric bikrê.
mudîr kulî întîşarat u tebilîxatî kurdistan
Sedîq Heyderî
rojnamey kurdistan jimare 57, çuwarşemo 22-î Cozerdanî 1325 [ î hetawî ] / 13-î Juwenî 1946-î zayînî
" lem roje da wacîbatî mîllet çiye ?!
le duway sedha sal îstî'mar u jêrdesteyî, mîlletî kurdî necîb hestî bewe kird ke pîroztirîn règa bo rizgarbûn, bo tam kirdinî mîweî azadî, bo te-mîn kirdinî asûdegî piştawpiştî netewey kurd ew kobûnewe beşerefeye, ew piştî yektirî girtineye ke ewro hemû ferdêkî mîlletî kurdî, serdar u 'eşîret u axayan , mela u şêxanî ba şehamet, şaristanî u dêhatî bazû asnîn be bê ciyawazî peymanî yek dilî u mehw bûneweyan dawe bo parastinî alay muqedesî kurdistan u dewletî kurdî taze ledayk bû.
bê guman ewro debê hemû ferdêk bizanêt ke dewletî mîllî kurdistan le mîllet u bo mîllet hatote cê u be hemû dilêkiyewe u be hemû tuwanayekiyewe hewlî asûdegî tewawî efradî mîletiyetî.welî metelêkî kurdî heye delêt: " kala le qed balaye”. ewro ke mangî penceme ke be ser damezrandinî ew dewlete korpeye da têper buwe,eger hêndêk wurd bînewe debînîn ew kurdistane azade le hemû ruyekewe pêşreftêkî detuwanîn bilêyn desalaney kirduwe.bo parastinî kurdistanî azad, bo rizgar kirdinî birayanî kurdî destûpê zincîrkirawî îstî'mar u dîktatorî te’înî ta 15000 suwarî çabukî ba şehametî kurd be hemû esbabêkî cengî xoyanewe ko bikatewe u beramber dujmnî xwênxor rawestin u be giyanêkî asinînewe dîfa' le şerefî kurdistan biken.
ew mîlletey ke be îşareyekî dewletî kurdistan bituwanê xoy hazirka bo giyan bext kirdin le rêy nîştman da wa dezanîn hemû terhe şitêkî dîkey la sehle ke lew rêgaye da serfî ka. le gel eweşda ewro dewletî kurdistan muxaricî ew hemû bira ba şehametaney girtote estoy xoy.aya hîç wextêk kes le xoy nepirsîwe dewletêkî wa taze durustkiraw çon detuwanê muxaricî em hemû leşkire bika? eger em pirse hemû demêk hemû kesêk le xoy bikirdaye. pêman waye ewroke îdaratî dewletî kurdistan cêgay nedema ke ew pûl u komegey ke mîllet debexşê tiya da binê, belkû xiyabanekanîş pir debû le komek le mîlletewe bo dewlet. welî muteesîfane sehle ew fikir kirdineweye ke hetta cûte goreiyekîşan be nawî komek be birayanî xoyan nebexşîwe,belkû ewro hendêk le axayan tak tak u be komel îdaratî dewletî xoyan be murace'at bo pûlî tûtin mandû kirduwe, eweş sehle belkû hêndêkyan sûr le pêş çawyane tûtinekeyan le enbar daye,êşta her hawarî pûlyane.zor cêyî te'ecube ew axayane ewende zû peymanekey xoyan le bîr biçê ? kelîmey : " hazrim be mal u ruh xizmetî kurdistan bikem u xeyanetî pê nakem" aya me'nay çî ? me'nay eweye ke be bê bîrkirdinewe le me'nay azadîxwahî herkese kilaw firanî bo xoy bika. zor cêyî teesufe.
birayanî xoşewîst: le lay hemûman aşkiraye ke hezretî pêşeway mu'ezem u rehberî xoşewîstî kurdistan çi hewl u koşişêkî le rêgay firoştinî ew tutine da kird.hetta be hêzî fikirî hekîmaney xoy tuwanî ke be hoy firoştinî ew tutinewe hendêk pûl bo ew dewlete u bo ew mîllete peyda bika. ewroş dewletî kurdî mîlletî le bîr nekirduwe u tuwanîwyetî destî komegî bo dirêj bika u mîllet lew pûle bê beş neka. welî ewro kelîmey azadî parastin, alay muqedesî kurdistan be bilîndî ragirtin, ke menzûrî hemû ferdêke wacbtirîn kare. aya eger hemû ferdêk le mîlletî kurdî xawenî gencî qarûn bêt, eger sibeynê dujminî bedfer u mustebîd be seriya zal bê sehle ew gencey, şeref u 'îrz u namûsîşî paymal nabê? wacbî şere niye, her şeş sal lemewber bênnewe pêş çawtan be dem u be dil cuwab dedenewe delên belê. belam ax! cehalet, dax cehalet. bedbextî kurd leweda ye ke beserhatî dwênêy ewro le bîr deçêtewe.
birayanî xoşewîst ؛ wa dezanim eger her yekêk le êwe ke beyaniyan le xew heldesê bê guman çawî be bînînî birayekî Barzanî heldê, eger beserhatî jêr desteyî u îstî'mariyan le bîr deçê, xo ew bira reşîdane her yeke detuwanin nimûney nahezî dujmin bênne pêş çawtan,le wlatî xoyanda, le male xoyanda asûde u rehet waziyan lê nehênan u le çiley zistan da tûşî derdî serî u mhhaceretyan kirdin be sedehayan le bê xorakî u bê bergî u bê cêyîda laşey pîrozyan çuwe jêr xak, le gel eweşda hemû be çawî xotan debînin ewro hîç ew beserhataneyan menzûr niye u le pêşewe berew sîngî dujmin rawestawin u wek şêr dîfa' le kurdistanî azad deken.keçî hêndêk le axayanî meş şerî pûlyane.ba wurya bibnewe azadîman gencînêke bo hemû ferdêk.mehu bûneweman sehle,fewtî mal, fewtî giyanî hemû mîlletî kurde.ewro tewawî dewlet u mîlletanî dunya çawî birîwete em parçe kurdistane azade. dujmin le rêy çewt u xuwar u xêç te'qîb kirdinî boman dekate deholî awazî nahezî xoy, dostîş pêy dilgîr debê .ey birayan karî însanî dujminanman sist deka, dostman ziyad deka umêdewarîn ke hemû ferdêk le efradî mîllet lew rojewe be têbînêkî be nirxewe, be giyanêkî nîştmanperwerî rastewe rêgay rast bigirê u piştgîrî dewlutî mu'ezemî kurdistan bika.çunkî debê le latan yeqîn bêt asûdegîtan le jêr sêberî azadî da deparêzrê, bo pêşewe bo komek, bo hewl u koşiş. bjî mîlletî ba şehamet u azadîxuwa.
le layen Wezaretî Tebilîxat
