Husênî Zêrînegeran [Firuwher] yekem seroki J.K., têkoşerêkî le bîrkiraw

Husênî Zêrînegeran [Firuwher] yekem seroki J.K., têkoşerêkî le bîrkiraw




Renge zor le berey henûkey Kurd nezanin Husênî Zêrîngeran kêye? le hêndêk serçawey Kurdî da be kurtî basî kirawe u tenanet " Hêmin" îş le " lekuwêwe bo kuwê " da be serdagîrawî lêy duwawe. Husênî Zerîngeran endamî jimare yekî Komeley J.K u ta oktobirî salî 1944 serokî Komele buwe.
Le ser demî Reza şa u pêş mangî Xermananî salî 1320-î hetawî duway wajo kiranî peymanî Se'dabad le salî 1937,ke le çend madeyda gelekomey nêwdewletî be dijî têkoşeranî ser sinûran pasaw dirawe , u lewane Kurdekan, zor'eşîret u takî Kurd wekû "serbizêw" rawnirawin u dûr xirawnetewe bo şwênî dûredest le Kurdistan u naçar be nîştecê bûnî tobzî kirawin.Husênî Zêrîngeran ke le "Hîzbî azadyî Kurdistan " da çalak u têkoşerêkî netirs buwe yek lew patirawane buwe u dûr xirawetewe bo şîraz.Duway helweşanî hukmî Reza şa gerawetewe bo Sabilax. seyd Pîrey Nîzamî serokî "qolsûran" le serdemî komar u Hemedî Mewlûdî pêşmergey nasrawî serdemî komarîş le nêw ew dûrxirawane da bûn.‌
Le serdemî pêş damezranî komar da, dewrî Husênî Zêrîngeran ziyatir le pêwendî le gel hêrş bo ser şarebanî [îdarey polîs]Mihabad basî lêwe dekirê.Rûdanî dagîrkirdinî şarebanî le 26-î Rêbendanî salî 1323î hetawî [15 î Fêvriyey 1945] wate nizîkey sêzde mang ber le rageyandinî komar qewmawe.Jimareyek le danîştûanî şarî‌ Mihabad be mebestî estandin u le nêw birdinî lîsteyekî wergiranî qend u şekirî dewletî ke aşkira bûnî debû bibête hoy derkewtinî saxtekarî le wergirtinî qend u şekir da , be rêberî 'Ezîzxanî Kirmanc heliyankutawete ser şarebanî.Lew rûdawe da yek le şarûmendan be nêwî Mîney Xalndî u be pêy nûsînî Eagleton[ Komarî Kurdî Salî 1946] hewt paseban kujrawn .Giranî şarebanî ‌ kotayî dawe be duwayîn nîşaney destelatî hukûmetî nêwendî le Mihabad ber le rageyandinî komar*. Ew demî Husênî Zêrîngeran berpirsî dabeşînewey qend u şekirî dewletî buwe.
Ew serçawaney basî ew rûdaweyan kirduwe [ betaybetî Xelîlî Fetahî Qazî, Eagleton u tenanet lew salaney duwayîşda Menafî Kerîmî ] delên ew hêrşe bo parastinî berjewendî kesî kirawe ta ewey kirdeweyekî siyasî bê, bellam leber ewey ‌ ew serubendî germey çalakî Komeley J.K.buwe u hemû serçawekan delên Husênî Zêrîngeran hanî 'Ezîzxanî Kirmancî dawe bo wirûjandinî xelk , u lew deme da ferdî yekemî Komele buwe, çalakiyekî ewto ke kotayî dawe be huzûrî riwaletî destelatî hukûmetî nêwendî le Mihabad nakirê be dûr le diney siyasî bûbê u hernebê akamekey yek lew hoyane buwe ke zemîney xoş kirduwe bo dasepandinî hukmî xoyî Kurd.
Le duway alugorî nêwxoyî le Komele da u bûnî Qazî Mihemed be serokî Komele u duwatir damezrandinî Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan Husênî Zêrîngeran le Hîzb da dirîjey be xebat dawe u le serdemî komar yek le efseranî helsûr buwe.Ew yek lew kesane buwe ke rêw resmî helkirdinî alay komariyan le zor şwênan rêk xistuwe ‌,egerçî le pêkhatey rêberayetî hîzb da nebuwe.
Duway rûxanî komar Husênî Zêrîngeran gîra u paş çend sal ber bû, bellam le ber ewey "serbizêw" bû u heday nededa dîsan gîrawe.çakim webîr dê le zemanî serokwezîrî Mihemedî Musedîq da ke çalakî siyasî Hîzb bûjabuwewe le hewşey malekeyan le gerekî "rizgeyan" î Mihabad be serperstî "'Ezîzî Yosfî" rêwresmî "rojî cîhanî mindalan" berêwe çû, ewe ew serubendey bû ke duway çend sal zîndanî kêşan azad kirabû. Husênî Zêrîngeran le serdemî Heme Reza şay Pehlewî da be seriyekewe pazde sal zîndanî kêşa.
Le salanî 1346 – 1347- î hetawî, ew katey le Taran dejiyam u taze le zîndan ber bibû çendîn car çûme dîdarî.sebaret be rabirduy siyasî u be taybetî serdemî komar kemdwê bû. Le çend kesî ke le gelî de zîndan da bûn bîstûme,le ast zîndanewanan buwêr u begiştî kesêkî nehawawe buwe.
Husênî Zêrîngeran le 13-i Xakeléwey 1352-i Hetawi (1352-01-13) le Taran koçi duwayi kirdùwe u termi pirozi lr goRistani Beheshti Zehra qet'ey 3 néjrawe.

Hesen Qazi

*Têbînî. Em wêneye be sipasewe le kitêbî " Negahî be Tarîx-e Mehabad , Seyid Muhemed Semedi,antşarat Rehro Mehabad , salî 1377"wergîrawe w debê wêney salanî duwayî jiyanî Husênî Zêrîngeran bê .Berêz Semedî heleyEagleton î le mer tarîxî gîranî "îdarey şarebanî" rast kirduwetewe,bellam boxoşî le nûsînî rêkewtî salî zayînî qewmanî ew rûdawe da helley kirduwe