Yekem Beyaninamey Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan

Yekem Beyaninamey Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan

Em bellgeyey lêreda deybînin. "yekem" beyaninamey Komelley Domkiratî Kurdistan
[Hizbi Dèmokirat Kurdistan] e ke be destxet nûsrawetewe u Farsî u Kurdiyekey be tenîşt yekewe billaw kirawetewe. Le bin ew deqe da îmzay 39 kes debîndrê, bellam deqêkî çapkirawî ew beyaninameyeş be desteweye, (birwane, [çapkirawewey] Rojnamey Kurdistan Mehabad 1324-1325 Hetawî (1946), amade kirdinî Refîq sale, Sidîq sale, pirojey hawbeşî Aras – Binkey Jîn , silêmanî 2007) ke le binewey beseriyekewe nêwî 72 kes hatùwe u têyda helley zor zeq debîndrê u bê emla ewla ew kesey pîtçnî kirdùwe bo çap ne kurd bùwe u ne kurdî zanîwe, helley wekû nûsînî 'Qadr' be 'Qedîr', ' Mengur' yan ' Mingùr' be 'Manqur' u zor şitî dîke. Egerçî amadekaran têkoşawin bo saxkirdinewe u amaje kirdin bew helle zeqane, bellam dîsan be tewawî wurd nebûnetewe u bew şêweyey ‌ ew beyannameyeyan le paşkoy kare benirxekeyanda billaw kirduwetewe, dîsan kemukûrî pêwe diyare. Bo wêne dekira yek be yek şî bikirêtewe ‌ her nawey ke hatùwe ser be çi 'eşîret u tayfeyeke u gelo ewey le merr pîşeyan be duway nêwekanda nûsrawe duruste yan na ? bo wêne kê le Mukiryan u Sabllax bîstùyetî mîrza Mistefay Sulltanyan 'muhndisi felahet' bûbê ? ew rawêjkarey pirsyan pê kirdùwe gwèy beme nebzûtùwe u ewanîş neyankirdùwe, rû lew hemû Kurde terebmwey dîke binên ke le Silêmanî u Başûrî Kurdistan dejîn. lew pêwendiye da îstgirtin le ser çend pinktêk girînge:
1.Ew beyannameye tarîxî pêwe niye. Bellam be xoşiyewe be pişt bestin be babetêk ke le gowarî Kurdistan,billaw kerewey bîrî Hizbî Dèmokratî Kurdistan " jimare - 1 sallî yekem , Sermawezî 1324 / 6 Dèsambrî 1945" le merr kongirey yekemî Hîzbî Dêmokrat billaw bùwetewe, tarîxî derçûnî em beyannameye be tewawî sax debêtewe: gowarî Kurdistan denûsê : " le duway ewe le hewelî mangî Xezellwer , ( Aban) î - 1324 Hizbî Dèmokratî Kurdistan le Mehabad dandra u beyannamey xoy billaw kirdewe le rojî 2-8-1324 da hewel kungirey xoy ke tîkel bù le seran u nwèneranî Kurdan be tirtîbî jèrù......."

Ke wabê cuwan derdekewê ke em beyannameye le rojî 1-8-1324 î Hetawî wate 24 -10- 1945 derkewtuwe.
2.Le hîç kwèy beya‌nnameke da be rûnî nehatùwe ke ew 72 kesey ke îmzayan kirdùwe damezrênerî "Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan"bin,ewe şitêke çawî wurdbîn u mûqelêş nakirê neybînê. Lêreda, deqî destxetî ew beyanname debînin ke be sipasewe skankirawekeyman le layen 'Elî Kerîmî yewe be dest geyştùwe.

Nêwekan bem corey min birdûmnewe ser yek u be rênûsî Kurdî Nêwerast

1.Qazî Mihemedî Xizrî [ Qazî Mihemedî şinoye], 2. Mela Seyd 'Ebdulla
[ mamostay ayînî], 3. Mela Husênî Emîrî [mamostay ayînî], 4. Heme Resûlî Zekewî [le serdemî komar da hîsabidar u tehwîldarî îdarey darayî Bokan bùwe u duwatir be pêy emrî serokî idarey darayî Kurdistan , Ehmedî 'Ilmî be tawanî gendelî!! îdarî le ser kar labirdrawe. Kurdistan, jimare 85, 21-î Xermananî 1325],
5.Nûrî Begî Begzade ['Ebbasî Nejad] , 6.Marfaxa. 7. Emer Xanî şerîfî
[ serokî konfêdrasyonî şikak u meznî tayfey Kardar u duwatir yek le çuwar‌ jeneralî
hukûmetî Kurdistan.le bin " metinî peymanî yeketî u birayetî hikumetî milî Kurdistan u Azerbaycan" da nêwey wek '''uzwî Komîtey Merkzî Hizbi Dèmukirati Kurdistan u reys 'îlî şikak" bas kirawe] 8. şêx 'Bidulqadir le 'eşîretî zîlan , duwatir berpirsî hîzb bùwe le Kela Makê [mako], 9. Emer Xanî Celalî, 10.Kerîm axay Kerîmî le tayfey dêbokirî u xawenmulkî dèy Qum Qela le nizîk Mehabad.bapîrî Ce'ferî Kerîmî yek le endamanî paye berzî hukûmetî Kurdistan, 11.Biraymaxay Mengur,[edhem] meznî tayfey zêrnê [ kurî Bapîraxay Mengur ], 12.Reşîd Begî Cehangîrî serokî 'eşîretî Herkî le bin "mrtinî peymanî yeketî u birayetî hikumetî milî Kurdistan u Azerbaycan" da wekû ' uzwî Komîtey Merkzî Hizbi Dèmukirati Kurdistan' nêwî hatùwe, 13. kak 'Elî Mengur serokî tayfe , 14. Hesen Henare [ Henare tayfeyeke ser be konfêdrasyonî 'eşîretî şikak], 15. Ce'ferî Henare [her weha] , 16. Mame Xenî Xusrewî serokî şardarî Mehabad le serdemî komarî Kurdistan da [hatinî "reys şehrdari" be duwî nêwî xenî xusrewî da zor serncrakêşe, bilêyî ew pêş zemanî destelatî J.K , Hîzbî Dêmokrat u Komarîş her serokî şardarî bûbê ? ], 17.'Ebbas axay Fenek ,18. 'Ezîzî sedîqî,wurde malîk u duwatir le efseranî ordùymîllî Kurdistan.19. Heme Husên Xanî Seyfî Qazî,20.'Ebdulqadrî Ce'ferî [ bilêyî mebest le seyd Qadrî Ce'ferî kurî seyd Camî bê ?!], 21.Yosfî şerîfî le nizîkanî Emer Xanî şerîfî,22.Qadrî şerîfî her weha, 23.Necîbî şerîfî , 24.Hesenî Celalî , le 'eşîretî Celalî, 25. Minafî Kerîmî duwatir karbedestî payeberzî Hîzb u komarî Kurdistan,26. Biraymî Ibirahîmiyan xelkî Mehabad. 27.Kak Hemzey Mengur, 28.Ka Xidrî Gulawiyaxay [Mameş]??. 29. Kak Hemzey Celdiyanê [ Mameş], 30.Kak 'Ebdulla.31. Qasmaxay êlxanîzade [ endamî destey nwênerayetî Kurd le seferî Bako da , sêptambirî 1945],32.Mamendî Qadrî, 33.Marfî Qadrî, 34, Hesenî Me'rûfî, le berey Marfaxay tayfey Dêbokirî [ Hesen axay Kosekerêzê], 35.Hemedemînaxay Bayezîdî,36. Gulawiyaxay Bayezîdî, -37. Pîrotî Emîr 'Eşayrî [Mameş], 38 .Qadrî Mamendpûr, 39. Selîmî Emîr 'Eşayrî [Mameş],40.'Ebdulla 'Ezîzî , 41. Mûsa Xanî Zerza, 42. Qerenyaxay Zerza 43.Mihemedî Emîn 'Eşayrî [ Pîran], 44.Kakemzey 'Ezîzî , 45. Marfî Berzincî [ şêx Marfî Berzincî serokî îdarey Amar le şarî şino le serdemî hukûmetî Lurdistan da], 46.Rehîmî Husênî [ bilêyî mebest le seyd Rehîmî Husênî nebê ke duwatir le zemanî rêjîmî Hemereza şa da maweyek şardarî Mehabad bû?],47.Seyd 'Eli Hesenpùr [Bawki Profsor Emiri Hesenpùr.48. Haci Mistefay Dawidi ,yek le karbedestani payeperzi hukùmeti Kurdistan49.Ehmedî Welîzade,tacrî sabillaxî,50.Se'îdî Salhyan, 51. Sedîqî Heyderî, endamî J.K. u endamî Komîtey Nawendî Hîzbî Dêmokratî Kurdistan u le karbedestanî payeberzî komarî Kurdistan, 52. Hamîdî Bilûryan, 53.Qasimi Wetemishi, le Rojnamey Kurdistan da nùsini heye; Haci Qasimi Wetzemishi duwate 54. Mirza Xelili Xusrewi ,berpirsî îdarey karî kurdistan le serdemî komar da, 55.Mam Ehmedî Ilahî [ ehmedî hacî elay], endamî J.K,le karbedestanî payeberzî Komarî Kurdistan,56.Haşmî Yosfî, le karbedestanî komarî Kurdistan,57.hamîdî hemîdî?, 58. Simaylî şerîfî ?, 59.Mîrza Qadirî Kerîmî, tacrî sabillaxî, 60.Mîrza 'Elî Rîhanî, endamî J.K. , nwêner bo pêwendî dîplomatîk le serdemî Komar da,61. Xidrî Seyd Nîzamî [ seyd pîre] endamî J.K. serokî şarewanî [polîs] le serdemî Komar da
,62. Hemedemînî şerefî [ mayur şerefî serokî îdarey texşayî Wezaretî Hêzî Kurdistan le serdemî Komar da,63. Hacî 'Elî Debaxî, 64. Seyd Mihemedî Hemîdî, mudîr u serdebîrî rojname u gozarî Kurdistan,65.Mihemedî Yahû, yek le damezrêneranî Komeley Jiyanî Kurd [J.K.] u le karbedestanî payeberzî komarî Kurdistan, 66.Sulltanî Wetemîşî [ yek lew xwêndkaraney ke le serdemî komar da bo xwêndin nardrane Bako, [duktur Sulltanî Wetemîşî dwatir], 67.‌‌Hacî Seyd Rehîm ?, 68. Seyd Mihemedî Tehazade [dewafiroş] ,69.Mîrza Mistefay sulltaniyan nwênerî hukûmetî Kurdistan bo wutûêj le gell hukûmetî Taran u le rawêjkaranî Qazî Mihemed.70.Rehîmî Leşkirî, le karbedestanî hukûmetî Kurdistan, 71. Mîrza Hemedemînî Mu'înî serokî şîrketî Tereqî u le karbedestanî hukûmetî Kurdistan,72.Hacî Rehmanî şêrbegî