Sunday, November 9, 2008

Mawzerî Bilezade Amojgar u Têkoşerî Hîzbî Yayanî Kurdistan



Mawzerî Bilezade Amojgar u Têkoşerî Hîzbî Yayanî Kurdistan

Le rastewe bo çep: 1.yay Seltenetî Dawudzade,maşên nûsî îdarey Ferheng, 2.yay
Mawzerî Bilezade,serokî miheley Yehûdiyanî Hîzbî Yayanî Kurdistan le Mihabad

Layenî here serincrakêşî nêwerokî rojnamey Kurdistan bilawkerewey bîrî Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan, le serdemî Komarî Kurdistanda bilaw kirdinewey boçûnî jinan u dengubasî çalakî kîjan u yayanî kurdistan e.Be leber çawgirtinî deretanî bertengî rojnamegerî lew serubendî da, terxan kirdinî zor le laperekanî Kurdistan bo bilawkirdinewey nutq u xîtabey kîjan u yayan le Mihabad,şino, Nexede le boney cor be cor da be rûnî derîdexa ke berêweberanî komar çendeyan ew babete be girîng zanîwe.
Yek lew yayane " Mawzerî Bilezade" serokî "Mihley Yehûdiyan"î Hîzbî Dêmokiratî Jinanî Kurdistan ke be pêy agadariyekî ke le rojnamey Kurdistan da bilaw kirawetewe rojî cum'e 24-12- 1324î hetawî damezrawe(jimare 25, 26î Reşemey 1324/ 17-î Marsî 1946), le çuwar jimarey Kurdistan da basêkî le jêr serdêrî " Amojgarî Bo Jinan" bilaw kirduwetewe. Lewaneye fêmênîtsanî em rojgare u ew kesaney rabirdû be ribey heyî u henûke depêwin be beşêk le amojgariyekanî yay Mawzer helbeznewe, belam wa derdekewê amojgariyekanî le çilonayetî‌dewruberî hest pêkirduwe u le zeynî da rengî dawetewe.Bo hasantir xwêndinewey "Amojgarî Bo Jinan" be rênûsî em rojgare nûsrawetewe

Mawzerî Bilezade " Amojgarî Bo Jinan"

1- Hemû rojê le pêş royiştinî piyaw bo bazar debê jin le piyaw bipirsê: aya hîç fermant niye?
2- Sincaq ya derzî le yexey xotan meden nekû ruy nasikî mindalekantan birrnê.
3- Jinî çak u rast tancî serî mêrdî xoyetî, jinî awrûber u hekedar êskî rizîwe deber bedenîda.
4- Karêkî mêrdit pêy xoş nebê, etoş pêt xoş nebê we qerey mekewe.
5- Dest pêwe girtin xùy to bêt.
6- Tarîfî piyawî bêgane meken dena mêrd lêtan dirdong debê.
7- Eger zorîş dillteng bùy, dîsan eger piyawit hatewe, rùy xot tiriş meke
8- Xawên u xoragir u pak be.
9- Hîç wextêk le malê bêkar damenîşe, çunkû le malê hemîşe kar bo to heye.
10-Hewl biden xùy mêrdekantan binasin ta bew cûre degelyan reftar biken.
11-Mal u serwet îrsî bab u bapîrane, belam jinî têgeyştû le layen xudawe ye.
12-Karêkî piyaweket le toy men' kirduwe le kirdinî ew kare hewil mede, çunkû de axir da dezanî kirdûte u şermesarî dekêşî.
13-Hemîşe wa bike ke mêrdit lê razî bê,rezayetî mêrdit le bab u dayk bo to çaktire.
14-Esrarî mal u mêrdit le kin kes melê.
15-Mubl u esasiyey wetaxeket hemîşe xawên u birîqedar bêt,çun piyaw ke hatewe le dîtinî ewan dilî xoş debê.Xizmî mêrdeket le xizmî xot pitir îhtiram bigire.
16-Eger mêrdit desteng bû , be tengdestî ew bisaze u daway şitî ziyadî lê meke.
17-Le kin kes basî mêrdit be xirape meke, eger zorîş pest bû, herbasî be çake bike.
18-Mindalî piçûk fêrî tirs meken, melên ewe gurg hat,pişîle hat detxon.fêrî ew cûre muzexrefatey meken u hemîşe rêgay şuca'et u dilêrî nîşan biden.
19-Ew şitey mêrdit pêy çake ya pêy xoşe muhteremî ragire.
20-Le rojî dirêjî hawîn esbabî rahetî zistan saz ke u karubart tewaw ke.
21-Te'rîf u temcîdî zor le qewm u xwêşî xot le kin mêrdit meke
22-Le meclîsda sirte degel kes meke.
23-Hewel karî sibeynêt çira hazir kirdine bo şewê u karî şewêt hazir kirdinî esbabî sibeynêyîe.
24-Eger kiçî dewlemendan bibî şanazî be ser mêrdeketda meke, çunke jin be şanazî zû le ber çawî mêrd dekewê.
25-Eger le dest rencî xot dahatit hebû be xot menaze u mêrdeket be jêrdestî xot mezane.
26-Le hawînda esbabî zistan zor bê qedr meken u kursî u menqelî be bê ehemiyetî firê meden.
27-Jinî têgeyştû malî xoy awa deka, belam jinî tênegeyştû malî xoy be destî xoy xirap deka.
28-Jinî çak sîrrî mal u 'êzetî mêrdî radegirê u dewlemendî deka.
29-Nimekdanî xalî le ser sifre danan wek wey waye ke bê aw, awir de semawer bawwéy.
30-Eger mêrdeket parçeyekî bo kirî, kutupirr qîmetî lê mepirse u eger pirsît melê xeletawî.
31-Eger mêrdeket dujmnî gewrey babtî be mîwanî hêna malê, zorî îhtîram bigire u melê ewe dujmnî babme.
32-Be bolle boll u xemgîn u firmêsk werên mebe.
33-Sert berdewe u kar bike u kar bike."
[Kurdistan jimare 27 , 31 , 33 , 35]

Têbînî: wêney Seltenetî Dawudzade u Mawzerî Bilezade le ruy wêneyekî be komelî berêweberan u mamostayanî ferheng le ser demî komar da sazdrawetewe. Be xoşiyewe Seyd Mihemedî Semedî le kitêbî "Tarîxçe Mehabad,"Meabad, payiz 1373da; ew wêneyey be nêwî ew kesanewe ke têydan bilaw kirduwetewe.Eweş xizmetêkî gewreye bo nasînewey helsûrawanî xwêndin u perwerde le serdemî Komar da

No comments: