Xale Melay Dawudî u Xwêndinî Kurdî

Xale Melay Dawudî u xwêndinî Kurdî

Rojnamey Kurdistan le jimarey 1-î xoyda [Pêncşemo 20-10-1324 =11-î Janwiyey 1946] dù hewalî girîngî sebaret be xwêndin u serincdan be barî perwerdey mindalanî bê day u bab bilaw kirduwetewe:
"Kobunewey Heyetî Ferhengî Kurdistan jimare 32 Rojî çuwarşemmuiye 12-10-24 celsey Heyetî Ferhengî Kurdistan satî dù paş nîweru gîra le babet mekteb u dananî du nefer pişkinér bo mektebekan giftugoy lazim kira axayanî 'Elî Xusrewî u Rerhîm Leşkirî bo pişkinérî helbjérdiran u hukmyan sadir kira.We qerar dira ew mindalaney ke bé kesin u be suwal meşxulin ko bikrînewe le naw mîllet da beş bikirén we rojane le mektebî Gelawéj bixwénin u bo xirkirdinewey em hejare békesane be şarewanî emir dira ke xiryan katewe u biyan date dest axayanî Furuher u Menafî Kerîmî u ewanîş be néw mîllet da beşyan ken.
2-Be akserîyetî ara pesind kira axayanî Furuher u Kerîmî xelkî bésewad hazir ken ke şewane le mektebéda be zimanî Kurdî bixwénin.
3-Pesind kira hemù nîşaney (tablo) îdaran u mekteb u tecartxanan u 'îmaretan bigorin u be Kurdî binùsré.
4- Pesind kira ke ew mindalaney ko dekrînewe temenyan le şeş ta çarde salan ziyatir nebé.
5- Le axirî celese da pesind kira ke celesey dîke corî lîbasî şagird mektebekan m'lum kiré "
"Agadarî be tewawî ehalî xoşewîstî (sabilax) radegeyndirét - le ser emrî Péşeway mu'ezem u qerarî (Hîzbî Démokratî) Kurdistan lewey bewlawe péwîste bo perepédan u rewacî zimanî Kurdî, xwéndin le medresekanda be Kurdiye lew(tarîxewe) ta de 10 - rojî dîke her kesék kur u kiçî hebé ke 'umrî îqtîzay xwéndin bika debî bînéréte medrese elbete her kes lew emrey rù wergéré be tundtrîn mucazat tenbé dekré.
Komîtey Merkezî (Hîzbî Démokratî Kurdistan - mu'awînî Hîzib Tezade
‌ [Seyid Miemedî Tehazade [Eyûbyan])"
Ber le rageyandinî komar u be taybetî le salî 1324 [1945]‌ çalakî u bûjanewey ferhengî u hewldan bo xwêndin u perwerdey Murdî geşeyekî berçawî be xoyewe dîwe u her lew maweye da " Daykî Nîştman" le Mihabad u çend şarî dîke pêşkêş kirawe.Xale Mela yek le endamanî damezrênerî Komeley Jiyanî kurd,çi le serdemî pêş damezranî Komar u çi le katî hukûmetî Kurdistan da dewrî serekî gêrawe le perepêdanî perwerde u xwêndin be zimanî Kurdî u le jimare berayiyekanî Kurdistan da basî çalakiyekanî "Dersxaney Gelawêj"î bilaw kirduwetewe.
‌Le mawey yeksaley Komar u le qonaxî ciyawaz da piley berpirsiyaretî zor car alu gorî be ser hatuwe.
u le mer wezaret [îdare]î Ferhengîş her wabuwe. 'Elî xusrewî,Reşîdî 'Ezîzî ,Sîdqî , Dilşadî Resûlî , Menafî Kerîmî u îbirahîmî Nadirî ew nawanen ke le Kurdistanda wekû "pişknêr" "serok " , "mu'awîn " , " wezîr" u " reyis " î îdarey ferheng basyan lêwe kirawe. Emeş agadariyekî kurtî Melay Dawudî le rojnamey Kurdistan da:
" Qurbanî. emin çend sal lewey pêş 'ehdim kird le katêkda kurd serbexo bin , xom u dû kurim xoman bikeyn be qurbanî.êstaş awatim be cê hatuwe. amadeyn degel 50 nefer şagirdî dawteleb be îznî bawk u daykiyan rojî 26 – 11 – 1324 le pêş 'îmaretî Duktur Wénatan wefa be 'ehd bikeyn.
Melay Dawudî
Kurdistan: birayanî xwên germ u pêşmerge, husnî nezerî mubarekî Pêşewa reyis Cimhûrî berzî Kurdistan le ser eweye ke engo şagirdekantan be cûrî ke pêwîste terbiyet u amade biken ke be pêy emrî Pêşeway xotan le rojî pêdawîst da qessabî le dujminî Kurdistan biken u le meydanî karzar da bibin be qurbanî." [Kurdistan, jimarey 11, çuwarşemo 17-î Rêbendanî 1324/ 6î Fêwriyey 1946]

Têbînî:em wêneye le rùwî wêneyekî bekomel (pêştir lêreda bilawkirawetewe)sazdrawetewe ke be sipasewe le laperey "Kewnenîştman" î gowarî Mihabad, jimare 81 wergîrawe. Ew lapereye le layen Fereydûnî Hekîmzadewe amade dekrê