Wêney hêndêk le mamostayan u helsûrawanî Ferhengî Komarî Kurdistan

Helsûrawanî Ferhengî Komarî Kurdistan

Lem wêneyeda jimareyekî zor le amojgaran u mamostayanî Kurd le hewşey wezaretî Ferhengî Dewletî Cumhûrî Kurdistan debînîn. Em wêneye dekrê le kotayiyekanî mangî Cozerdanî 1325 [ Juwenî 1946 ] da helgîrabê. Bo eweş pişt debestîn be agadariyek ke le rojnamey Kurdistan [ jimare 57, çuwarşemo 22-î Cozerdanî 1325/13î Juwenî 1946]da bilaw kirawetewe: " Axay Ibirahîmî Nadrî ke yekê le azadîxwahanî betînî Kurd e waridî Mihabad buwe. Rojaway 20/3/ 1325 le radyoy Kurdistan nutqêkî betînî xwêndewe." bewe ra derdekewê em wêneye duway dest bekarbûnî Ibirahîmî Nadirî wekû berêweberî Idarey Ferheng helgîrawe.
Le ser dergey xanuweke, alay Kurdistan u portirey Pêşewa helawasrawe. Be leberçawgirtinî ewey ke her heman şêwe portirey Pêşewa le wêney berêweber, mamosta u şagirdanî medresey Nexdeş da heye [ pêştir lêre da bilaw kirawetewe], dekirê way dabinêyn le serdemî Komar ,le medrese u dezga ferhengiyekanda ew şêwe portireyey Pêşewa helawasrawe.
Lêkolerewey Kurd Seyd Mihemedî Semedî le kitêbekeyda be zimanî farsî " Tarîxçéyé Mehabad,çap ewel,çapxaney Héyderî , beharé 1363[ hetawî]" em wêneyey bilawkirduwetewe nêwî zorbey ew kesaney le wêneke dan diyarî kirduwe. zanyariyekanî berêzyan be dananî jimare radegwêzîne êre.

"Hawînî salî 1325-î hetawî – xwêndingey Pehlewî pêşû ( malî êstay axay Qadirî Hemîdî - kitêbfiroş). le ser beşî sipî alake be kurdî nûsrawe: (Encumenî Perwerîşî Bîrî Kurdistan ). Be sipas le mamostay xanenşîn u berêz Axay Marifî Fituhî ke em wêneyey le ber dest nam.

Rîzî pêşewe le çepewe bo rast: yayekan,1. Semî'î,2.Xecîcî Babe Sûrî,3.Zaray Mengurî,4.Ferîdey Zendî.piyawekan,5.Mela 'Ebdulay Fazilî ,6. Ibirahîmî Nadirî [serokî ew katî ferheng], 'Elî Mehmûdî. yayekan,8.Mawzer Bilezade,9. Seltenetî Dawudzade [ ke her dûkyan Mûsayî bûn],10.Wecîhey şuca'î,11.Re'nay Dawudî

Rîzî duwyem le çepewe bo rast : 1.Mihemedî Hebîbî,2. Semî'î , 3. Nenasraw, 4.Misgerî.5.Mihemed Tofîq Wurdî.
6. 'Usman ? (kurdî 'êraq),7. 'Usman Danîş, 8. nenasraw, 9. 'Ebdulay Selahzade, 10. 'Elî Gulcebînî, 11.Mihemedî Sîgarî 12. Ferîqî, 13.'Ubeydî Mubelîxî, 14. nenasraw , 15. Marfî Fituhî

Rîzî sêyem le çepewe bo rast:1. nenasraw, 2. Husênî Fiuhî,3.Fehîmî, 4.Qasmî Hîcazî, 5.Kurdêkî xelkî Sovyet, 6. Xalîbî Debbaxî, 7. Mehmûdî Xadîmî,8. Mihemedî Sîdqî, 9. Se'ydî Kerîmî, 10.Mela Rehîm, 11. Seyfulay Nanewazade.

Rîzî dwuawe le çepewe:1. Hesenî kakaxazade, 2. Seyd Mihêyîdînî Nîzamî,3. Mihemedemînî Danîş Pejû, 4. 'Elî Serhengî

Têbînî: em wêneye be sipasewe le kitêbî Newşîrwan Mistefa Emîn: " Hikumetî Kurdistan, Kurd Le Gemey Sovêtî da" çapî yekem, salî 1993 wergîrawe. le gel rêz u pêzanîn bo Seyid Mihemedî Semedî, le deqekey wîda rîzî nêwekan birêk taq u cût bibûn. Tikaye bo saxkirdinewî nawekan êweş de hewil dabin.