Wednesday, August 26, 2009

Nasandinî Wezîranî Hukûmetî Komarî Kurdistan Le Layen Menafî Kerîmî yewe


Nasandinî Wezîranî Hukûmetî Komarî Kurdistan Le Layen Menafî Kerîmî yewe

Menafî Kerîmî yekêk le kadre paye bilîndekanî Hîzbî Dêmokrat u Komarî Kurdistan le yaddaştekanîda ke wekû perawêzî bîreweriyekanî Se'îdî Humayûn bilaw buwetewe:
" Pîşewayé Bîdarî Xatératé Se'îdé Homayùn,bé kuşéşé Haşémé Slîmî,mueséséyé çap u Neşré Aras, Erbîl 2004" be kurtî her kam le wezîrekanî hukûmetî Cumhûrî Kurdistanî nasanduwe u denûsê: "şerhî halî kurtî her kam le wezîrekanî hukûmetî Cumhûrî Kurdistan u ew pile u payaney heyanbû awaye:
1. Sedrî Heyet Reyse ( serokwezîr) Axay Hacî Babe şêx,xelkî şarî Bokan bû, le katî rageyandinî Komarî Kurdistan da temenî 68 sal bû.Berêzyan le binemaley seydekanî Zembîl bû u le kar u barî şer'î da zor zana u karame bû.Le hestan u danîştinî giştî da le gel xelik baş decûlawe.endamî J.K nebû,le salî 1324 le gel bizûtnewey neteweyî Hîzbî Dêmokirat kewit u le salî 1333-î Hetawî le dêy Turcan wefatî kird.

2- Mihemed Husênî Seyfî Qazî wezîrî ceng, amozay xudalêxoşbû Qazî Mihemed piyawêkî heta bilêy be xowe bû. Le yekêk le dêyekanî nizîk Miyanduwaw da denîşt . Dilxwazane bibû be endamî J.K .Fermandeyî erteşî neteweyî kurdistanî be estowe bû.Berêzyan kesêkî zor germ bû u biwêrî u azayî le bawkî Seyfulquzat şa'îrî şorişgêrî Kurd bo be mîrat be cê mabû.

3- Menafî Kerîmî 25 salan le endamanî J.K, yarîde danî Qazî Mihemedî le karubarekanî le mer komîtekanî hîzbî be estowe bû.

4- Mihemedemînî Mu'înî wezîrî kîşwer nizîkiyekî zorî legel bazrgananî şûrewî le Tewrêz hebû u cêyî bawerî u dilniyayî ewan bû.

5. Seyid Mihemedî Eyyûbyanî Merkezî ( Tehazade) wezîrî bêhdarî lawêkî sî sale bû u bo xoy xoy pêgeyandibû u le endamanî le mêjîney komeley J.K. bû.

6- 'Ebdulrehmanî êlxanîzade (Muhtedî) wezîrî karubarî derewe le xawen milkanî be destelatî şarî Bokan, xwêndinî ayînî zor başî hebû yekêk le endamanî helkewtùy J.K. bû,temenî nizîk 35 sal debû u lepênaw J.K. da çermeseriyekî zorî kêşabû.

7. Simaylaxay êlxanîzade wezîrî rê temenî 35 sal bû kurî Mehmûdaxay êlxanîzade, le binemale bedestelatekanî şarstanî Bokan bû.le salî 1944 da bû be endamî J.K.

8- Ehmedî Ilahî wezîrî abûrî temenî 40 sal bû, le seretay damezranî J.K. da bû be endam.Nasiyawiyekî başî hebû le ser pirsî abûrî.

9. Xelîlî Xusrewî 38 salan wezîrî kar le endamanî J.K. bû, le seretawe ke teşkîlatî Hîzb be tewawî nihênî bû zorbey danîştinekan le malî berêzyan dekran.

10- Kerîmî Ehmedeyn wezîrî post u têlêgraf, 40 salan bû, le salî 1945 da bû be endamî J.K.

11- Hacî Mistefay Dawudî 55 salan le binemale nasrawekanî Mihabad bû, le salî 1945 da endametî J.K-î pejrand, le tecaret u sewda u mamle da zor zana u agay le meselekanî rojane bû.

12- Mela Husênî Mecdî 65 salan wezîrî dad,xwêndewartirîn u benêwbangtirîn piyawî ayînî bû u î'tbar u bayexî dînî u qezayî zor berzî hebû.

13- Mehmûdî Welîzade,23 salan medresey berzî kiştukalî Kerecî tewaw kirdibû, le salî 1943 da bû be endamî J.K.,le karubarî kiştukal da xawen ra bû.

14- Sedîqî Heyderî wezîrî tebilîxat le damezrêneranî J.K., le karubarî hîzbî da zor çalak bû u le pênaw azadî Kurdistan da zehmetî zorî kêşa."

Helbet,wek lew zanyarîyaney le jimarekanî berdestî Kurdistan derdekewê,Mîrza Menafî Kerîmî le seretay damezranî hukûmetî Kurdistan da wezîrî ferheng nebuwe, belkû yek le helsûrawe serekiyekanî hîzb u tenanet ber le derçûnî beyannamey rageyandinî "Komeley Dêmokiratî Kurdistan" yek le endamanî ew heyete buwe ke legel Qazî Mihemed çûne Bako.
Jimarey 40-î rojnamey Kurdistan [ şemo 7-î banemerî 1325 /27î Awrîlî 1946] namey mudîrî medresey Xusrewî, Hebîbî bilaw kirduwetewe ke denûsê : " Axay mudîrî muhteremî rojnamey berzî Kurdistan îstîd'aman waye ew çend 'erayzî xuwarewe le rojnamey berzî Kurdistan çap bifermùn !
Emin le teref tewawî mamostayanî medrsey Xusrewî le dananî hezretî axay mîrza Menaf Kerîmî be sîmetî wezîrî Ferheng u axay Dilşad Resulî be sîmetî mu'awîn u bazresî kulî wezaretî Ferheng îzharî supas u qedirzanî dekeyn u amadeyîdman heye ke lewey duwa ferheng le jér tuchatî şexsî riyastî mu'zemî Cumhurî Kurdistan u ew dû zate mubarke be întîha dercey tereqî xoy bigat.
Mudîrî Medresey Xusrewî, Hebîbî "
Mîrza Menafî Kerîmî sebaret be karî xoy le wezaretxaney ferheng her le yadaştî perawêzî bîreweriyekanî Se'îdî Humayûn da denûsê: "ew rojey ke îdarey ferhengî Kurdistan kewte ber dest min, hestim kird bo cêbecê kirdinî ew karaney xirawne ser estoy min le dahatû da le gel kêşey zor qurs u dijwar berewrû debim. le Xermananî 1320we ta salî 1324 teqrîben hemû fêrgekan daxiraw yan nîwe daxiraw bûn u wez'î xanùy ewan u ders dadanî sawayan le hemû rùyekewe narêk u pêk u şipirze bû u bo gutnewey zimanî Kurdî ne kitêbêk hebû u ne mamosta, le layekî dîkeşewe bo kirdinewey fêrgekan le hemû layekewe guşar dehat,çi çareyek cige lewe nebû le Kurdistanî 'êraqewe kitêbî Kurdî bihêndrê,bew biryaraney wa le layen Heyetî Ferhengî ra dira le maweyekî kem da ew kitêbaney pêwîst bûn geyiştinê u duway gorranî pêwîst le çapxaney Mihabad amade kiran u kitêbe tazekan le fîrgekan u kitêbixane giştiyekanî şarî da bilaw kiranewe, hawkat le gel kiranewey fêrgekan çend nefer le amojgaranî 'êraqî be dilxwazî xoyan be mebestî deris dadanî zimanî Kurdî be nawekanî 'Usman Danîş,Mihemed Wurdî, 'Ebdulqadr Ehmed,Cemîl Behaeldîn hatine Mihabadê. Xwêndkaran be şewq u zewqêkî zorewe ke çaweruwan nedekira hatine polekanî ders,u bew mirxe zorey ke heyan bû le mawey kemtir le mangêk da elfupêtkey Kurdî u ta radeyekîş xwêndin u nûsîn fêr bûn u bew pêye ew gîrugirftey wa le seretawe wa dadendira cêbecê kirdinî mihal bê be hasanî berteref bû.
çuwar mang le hukûmetî Kurdistan têperî bû u lew maweyeda kemukurtî u kêşey karubarî perwerde ta radeyek belada xira,belam îdare kirdinî medresekan le gel ew hemû hewleş ke dirabû pêdawîstî be cîdiyetêkî ziyatir bû,bo pêşgirtin lewey ke karekan nekewnewe ser yek u karî ferhengî çetî tênekewê axay Biraymî Nadrî m kirde cêgirî [wezaret] î Ferhengî Kurdistan, nawbiraw yekêk le lawanî xwêndewarî Kirmaşanî u lîsansî edebîyat bû,berêzî lawêkî zor helsûraw u le cêbecê kirdinî karekan da cîdî bû, şew u roj bo demêkîş çiye le pê rageyştin be pêdawîstiyekanî fêrgekan tenexî ne dekird u erkekanî xoy be baştirîn şéwe pêk dehêna u min be fikrî asûdewe be karekanî dîkey hîzbiyewe xerîk bûm."

No comments: