Seferî Qedrî Cemîl Paşa Bo Mihabad u Serdanî Komarî Kurdistan
Qedrî Cemîl Paşa le kitêbî bîreweriyekanîda [ Dozî Kurdistan] be nawî xuwastemenî Zinar Silopî ke yekemcar le salî 1969 be zimanî Tirkî le Beyrût bilaw buwetewe, basî seferî xoy bo Mihabad u dîdar le gel Pêşewa Qazî Mihmed u karbedestanî komar deka.Ew denûsê duway heşt roj be suwarî wulax u be pêyîan be rêgey Silêmanî da xoy geyanduwete nawçey ber destî Hêzî Kurdistan le Bokan, lewê çuwete lay Podpolkovnîk Mistefa Xoşnaw u, ew le gel xoyda birduyete serdanî cebhey hember hêze êraniyekan, paşan be yekewe be otomobîl çûn bo Mihabad bo dîdenî Pêşewa Qazî Mihemed.
Qedrî Cemîl Paşa duway hesanewe deçête dîdarî Pêşewa,le dîtinî Pêşewa zor xoşhal debê. Bo beyaniyekey ra be yekewe nanî nîwero dexon, basî wez'î Kurdan le Sûriye u Tirkiye deken.
Qedrî Beg le berdewamî gêranewey beserhatekan le Mihabad dête ser basî alay Kurdistan le katî komar da u ew alaye denasênê.
Qedrî Cemîl Paşa le Dozî Kurdistan da, bas deka duway rawêj u meslehet le gel Pêşewa Qazî Mihemed biryar deda bo pêwendî le gel Sovêtiyekan biçête Tewrêzê. Pêşewa deynêrête lay serokî nexoşxaney şûrewî le Tewrêz .Qedrî Cemîl Paşa delê nêwî ew dukturey lewê çawim pêy kewit webîrm naye, belam delê zor be germî pêşwazî lêkirdim u zorim le gel be mihebet bû. ew dukture debê Dr. Semedof serokî nexoşxaney şûrewî bûbê le Tewrêz ke core pêwendîkarêk buwe le nêwan Kurdekan u karbedestanî şûrewî da ,Wezîrî Hêzî Dêmokiratî Kurdistan Mihemed Husênî Seyfî Qazî le rojnamey Kurdistan da [ jimare 76 u 79 ] dû nûsrawey be Kurdî u Farsî sebaret be xizmetî Semedof be Kurdan bilaw kirduwetewe.
Qedrî Cemîl Paşa be Semedof delê pêy xoşe çawî be konsûlî şûrewî bikewê.Ew bo sibeynêy ew roje ra kosûl deybînê ,dawa le konsûl deka rêgay bidenê [vîzay bidenê] biçête serdanî Kurdekanî şûrewî le Ermenistan.Konsûl lêy depirsê gelo pasportî heye yan na? ewîş wulamî dedatewe belê heyetî u konsûl pêy delê ke waye debê karbedestanî êran be resmî agadar bikrên.Qedrî Beg le dilî xoy da delê emin be qaçax hatûm bo serdanî Cumhûrî Kurdistan u nakirê lay êraniyekan xom aşkira kem u îtir ew dawaye nahênêtewe gorê.
Qedrî Cemîl Paşa delê be ser yekewe nizîk hewtuwyek le Mihabad buwe.Nêwbiraw le kitêbekeyda deqî ew dawxuwazînameyey ke wekû nwênerî Partî Dêmokiratî Kurdî Sûriye, be îmzay Zinar Silopî pêşkêşî Pêşewa Qazî Mihemedî kirduwe bilaw kirduwetewe. Ew dawxuwazînameye tarîxî 21 Eylûl- î 1946 wate 21-î Sêptambirî 1946-î pêweye. Be wera derdekewê Qedrî Cemîl Paşa be îhtîmalî zor le nêwan 13 u 21-î Sêptambirî 1946 ,wate 21-î Xermanan ta 28-î Xermananî 1325-î Hetawî le Mihabad buwe.Cêy amaje pêkirdine ke rojnamey Kurdistan, organî Hîzbî Dêmokiratî Kurdistan u bilawkerewey bîrî komarî kurdistan le jimarey 92- î xoyda [Pêncşemo 11-î Rezberî 1325-î Hetawî / 5-î Oktobirî 1946 ] babetêkî sebaret be jiyan u têkoşanî siyasî Qedrî Cemîl Paşa le jêr serdêrî " Qedrî Beg Cemîl Paşa, piyawêkî Nîştmanperwerî Kurd" bilaw kirduwetewe, belam hîç basî serdan u seferî wî bo Mihabad naka u wêdeçê ew bêdengî lê rakirdine le mer hatinî bo Mihabad le ber barudoxî siyasî roj bûbê .
Qedrî Cemîl Paşa le katî serdanî le Tewrêz başwuru yekî [ daxwazîname] ruwew Stalîn be nwênerayetî Kurdî Tirkiye u Sûriye nûsîwe u dawiye be karbedistanî şûrewî le Tewrêz ke îmzay 20-î Eylûl wate 20-î Sêptambirî 1946-î pêweye.
Qedrî Cemîl Paşa alay Dewletî Cumhurî Kurdistan awa denasênê:
"Hukûmetî Cumhûriyetî Kurdistan le Sablax,ew alayey wa " Kurd Teşkîlatî Ictîma'iye Cem'iyetî" - ke le salî 1919 le Estenbûl pêk hatbû- wek alay resmî Kurdistan qebûl u ê'lan kirdibû, be hêndêk alugorewe pesindî kird bû.Be dewrî roje keda ke le nêwerast renge sipiyekey dabû, dû gule genim ke qelemêkyan de nêwan da bû u seryan degeyştewe yek u le sereweyan nûsrabû Dewletî Cumhurî Kurdistan " berçaw dekewit.
çend wêne lew seferey Qedrî Cemîl Paşa bo Mihabad u çawpêkewtinî le gel Pêşewa, Menafî Kerîmî , 'Ebdulrehmanî Zebîhî, Mela Mistefay Barzanî, Mistefa Xoşnaw u karbedestanî dîkey komar le zor kitêb u serçawey le mer mêjùy Komarî Kurdistan da çap kirawin.êsta be xoşiyewe renge bo carî yekem bê ke be pişt bestin be nûsînî Qedrî Beg xoy, rêkewtî helgirtinî wênekan sax debêtewe.
( kadri Cemil Pasa- Zinar Silopi-
( Doza Kurdistan)Kurdistan Davasi,
Beyrut 1969 lapere 170
No comments:
Post a Comment