Sunday, April 26, 2009

Seferî Serkirdey Hewalgirî Sefaretî Emrîka Le Taran Archie Roosevelt Bo Mihabad u Wênekanî

Archie Roosevelt le kitêbekeyda " Swèy fêr bûn , bîrewerî serkirdeyekî hewalgirî" basî seferî duwemî xoy bo Kurdistan deka.Delê lew sefereda serkirde [efser ] yekî hawkarî le gelî buwe, belam nêwî nahênê u tenê bas lewe deka kabira alkolîst buwe. Le Taranewe berew Tewrêz deçin,le Tewrêzewe berew şapûr [ Selmas ] u Wurmê, le Wurmê we bo Nexede u şino u le wêwe bo Mihabad.Archie Roosevelt delê; rojî Cum'e 13-î Sêptambrî 1946 le dêy Zîndeşt çawî be jeneral mayor Emerxanî şerîfî kewtuwe. Ewe le katêkda buwe ke îdî Emer Xan le destelatî Mihabad dûr kewtuwetewe. Archie Roosevelt le gel hawkare serkirdekey şewê le Wurmê mawnetewe u rojî şemo 14-î Sêptambir dirêjeyan be seferekeyan dawe. Le Wurmê we çûn bo Nexede u şino, le şino çawî be Mûsa Xanî Zerza kewtuwe, duwaye le Nexede le malî Seyd Ehmedî Seyd Teha ke serkirdeyekî Komarî Kurdistan u berpirsî nawçey Nexede buwe nanî nîweroyan xuwarduwe u ew roje direngan geywete Mihabad. lewê şewê çawyan be Sedîqî Heyderî u karbedestanî dîkey Komar kewtuwe u agadar kirawin bo rojî duwatir wate Yekşemo 15-î Sêptambir Péshewa Qazî Mihemed deyanbînê. Ser le beyanî ew roje le gel Pêşewa duwawin.Roosevelt delê duway çawpêkewtin le gel Qazî, çûnete nêw şarî u pêyda gerawn. Ser le beyanî Dûşemo 16-î Sêptambir seryan le îdarey rojnamey Kurdistan u çapxaney Kurdistan dawe, u duwatir dîsan le gel Pêşewa danîştûn u wek bas deka lew dîdare da ziyatir le ser babetî kultûrî duwawin. Bo nanî nîwero mîwanî Pêşewa bûn u le dewrw berî se'at 3:30 Mihabadyan be cê hêştuwe u berew Bokan çûn u şewê geyştûnete Seqz u le wê mîwanî serleşkir Humayûnî bûn.Ziyatir le 3 mang duway serdan u geranewey le Mihabad, Archie Roosevelt delê le 29-î Désambirî [1946] le Taran çawî be Qasmî Sedrî Qazî kewtuwe u serî salî nwê, wate 30-î Désambirî 1946 le gel kolonêl William Sexton çûn bo dîdarî Mela Mistefa, 'Ezt 'Ebdul'ezîz u Mîrhac Ehmed le malî serheng Xeffarî le Taran.

Tébînî : Em zanyarî u tarîxane be palpishtî kétébi Archie Roosevelt: For Lust of Knowing , memoirs of an intelligence officer, Weidenfeld and Nicolson London.1988”
sax kirawnetewe

No comments: